Skip to main content

crisis als kans

13 aug 2020

crisis als kans

 

“Never let a good crisis go to waste”, zei Winston Churchill. Het Britse staatshoofd doelde met zijn uitspraak op het ontstaat van de Verenigde Naties: zonder de Tweede Wereldoorlog was het instituut er nooit gekomen. In iedere crisis zijn er mensen die kansen zien, nieuwe ontwikkelingen die in een stroomversnelling komen, initiatieven die spontaan ontstaan. Toch zag ik deze maanden ook andere reacties: wegvallende vacatures, niet verlengde contracten en posities die even niet worden ingevuld.

fight flight freeze

Mensen en bedrijven denken bij crisis vaak meteen aan gevaar. Een bekende reactie is die van ‘fight flight freeze’. We zijn geneigd als het spannend wordt daartegen te gaan vechten, te vluchten of compleet te verstijven. Paniek, angst en verkramping spelen dan snel op. Ik heb deze reactie de afgelopen maanden ook gezien in mijn vak, recruitment, werving&selectie en interim bemiddeling in marketing en communicatie.

Vacatures werden ingetrokken, om me heen zag ik dat contracten van interim professionals werden stopgezet. “We wachten eerst af hoe de zomer eruit ziet, kijken welke invloed COVID-19 heeft op onze omzet”. Maar ook zijn kandidaten wat voorzichter in het opzeggen van hun baan om ergens nieuw te beginnen.

Alleen, we weten nu zo goed als zeker dat het najaar nog net zo onzeker blijft. ?

gevaar of kans

Als we crisis vooral zien als gevaar, zijn we de oorspronkelijke betekenis van het woord crisis een beetje vergeten. Even opfrissen dus! Het komt uit het Grieks en betekent letterlijk: ‘een tweesprong in de weg’. Helemaal niet per definitie gevaar. Ja, bij de ene afslag kom je inderdaad bij slechtere omstandigheden uit, maar de andere leidt naar verbetering. Dat is wat de Grieken ermee bedoelden. Oftewel, je hebt altijd de keuze. Welke afslag neem jij?

altijd een keuze

Crisis kun je zien als ‘het moment van de waarheid’ of als een opening naar de toekomst. Het biedt dus mógelijkheden, mits je de juiste afslag neemt. Nu alles toch al op losse schroeven staat, kun je misschien juist makkelijker opnieuw kijken naar het succes van je bedrijf of naar een kans voor jezelf. Eventjes, in het begin, toen alles in één klap stil stond, waaide ook bij mij de onzekerheid om mijn ondernemershart. Maar al snel zag ik toch dat ik voor die tweesprong stond (en niet voor een afgrond).

Ik herinner me nog precies het moment waarop ik besefte “ik heb een keuze!”. Ik besloot in mijn vertrouwen te gaan zitten en bedacht me: “een crisis is ook een kans en mijn werkwijze doet ertoe. Het enige dat ik te doen heb, is daarin blijven geloven, dan komen de oplossingen met de tijd.”

reflectie

Het heeft me veel gebracht om niet in het wilde weg het roer om te gooien en versneld te gaan innoveren, of om mezelf te verlammen van angst. Deze crisis maakt mij bescheiden. Wat er nu gebeurt in de wereld is zo groot(s), dat het mij in eerste instantie heeft uitgenodigd om na te denken over wat ik nu in de kern echt belangrijk vind in mijn werk. Reflectie en mezelf vragen stellen.

jezelf bevragen

Welke projecten en opdrachten waren succesvol? Welke klanten passen daarbij? Waarom was de samenwerking dan zo vruchtbaar? Wat hebben klanten juist nu van ons nodig in deze tijd? Hoe kunnen we onszelf toch succesvol maken in crisistijd? Wat blijft er nodig op lange termijn?

En ik zie gelukkig dat er ook veel bedrijven en teams zijn die niet verkrampen maar juist over de crisis heen kijken. Bij mij werden interim opdrachten wel verlengd en na de eerste schrik kwamen ook de wervingsvragen weer. Mondjesmaat oké. Maar nog vaker dan voorheen, ben ik nu inhoudelijk partner bij het invullen van een vacature en niet alleen ‘de leverancier van cv’s’. En laat daar nou nèt mijn kracht liggen!

higher purpose

Voordat je in de actie schiet, is het een mooie tijd om je af te vragen ‘wat is mijn hogere doel’? Waarvoor doen we nu eigenlijk wat we doen? Met dat soort vragen bouw je zelfkennis op die volgens mij helpt in complexe en onzekere situaties. Dan kom je op oplossingen die goed aansluiten bij de kern van je bedrijf (jezelf of je team) en tegelijkertijd dan óók bij wat de markt van je vraagt. Zolang je dus zelf niet ziek wordt en je dierbaren zijn gezond (want ja, dat is uiteindelijk het énige dat telt), is het echt de moeite waard om crisis te zien als kans.